Podjęcie pracy to przełomowe wydarzenie w życiu każdego człowieka. Nie ma co się oszukiwać, pomimo tego, że często już na studiach prowadzimy własne gospodarstwo domowe, dopiero praca i samodzielne zdobywanie pieniędzy na utrzymanie jest synonimem dorosłości. Od tego momentu musimy wiedzieć, co i ile kosztuje, nauczyć się prowadzić budżet domowy i zwyczajnie wiedzieć, czy zarabiamy wystarczająco. Dlatego, zanim podpiszesz umowę, zwróć uwagę na kilka rzeczy:

1. PIT zero

Najlepsza informacja, jaką może otrzymać młody człowiek, jest taka, że od swojego dochodu nie zapłaci on podatku, jeśli tylko jeszcze nie ukończył 26 lat. To spora motywacja, bo młodzi, nawet przy najniższej krajowej, zarobią sporo więcej niż ci, którzy nieco później wchodzą na rynek pracy.

2. Rodzaje umów

Pracować można na różnej podstawie, ważne, aby związać się z pracodawcą umową. Najpowszechniejsza to umowa o pracę, nazywana powszechnie etatem. Inny rodzaj umowy to zlecenie, a więc wykonanie określonego rodzaju pracy, w określonym czasie i miejscu. Te umowy dość powszechnie nazywane są śmieciówkami, bo niewiele przywilejów nam dają. Kolejny rodzaj umowy to umowa o dzieło, zakładająca wykonanie określonej pracy o charakterze twórczym. Uwaga, to jedyny rodzaj umowy, który nie daje nam przywileju korzystania z młodości i od umowy o dzieło odprowadzimy podatek.

3. Czas trwania umowy

Zazwyczaj pierwsza umowa o prace zawierana jest na okres próbny, który trwa trzy miesiące. Co ważne, można ją zawrzeć tylko raz. Kolejna umowa może być zawarta na czas określony lub nieokreślony. Ta ostatnia to umowa bezterminowa i nie ma się co czarować, najkorzystniejsza, bo bezpieczna forma zatrudnienia. Co ważne, umowa na czas określony po 33 miesiącach pracy u jednego pracodawcy automatycznie przekształca się w umowę na czas nieokreślony.

4. Czas pracy

W przypadku umowy o dzieło oznaczony w umowie jest tylko termin, w którym mamy złożyć dzieło do pracodawcy. W przypadku zlecenia, daty stanowienia pracy określone są w umowie, podobnie jak wymogi godzinowego wykonywania zlecenia. Inaczej jest w przypadku umowy o pracę, tu posługujemy się pojęciem etatu. Możemy zatrudnić się na cały etat, czyli zdeklarować, że będziemy pracować osiem godzin dziennie lub tylko na jego część np. na jedną czwartą etatu.

5. Co musi zrobić pracodawca po podpisaniu z tobą umowy o pracę?

Podpis na umowie o prace wcale nie oznacza, że natychmiast zaczniesz ją wykonywać. Zanim w ogóle go złożysz, pracodawca skieruje cię na badania lekarskie. Lekarz – orzecznik medycyny pracy musi stwierdzić, że jesteś zdrowy i nie ma przeciwwskazań, abyś wykonywał określoną czynność. Kolejny krok to szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Po nim pracodawca zgłosi cię jeszcze do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, abyś został objęty podstawowa opieka zdrowotną.

6. Wynagrodzenie, czyli co ci się należy

Tu wszystko zależy od twoich ustaleń z pracodawcą, bo to on podejmuje decyzję co do kwoty, którą ma ochotę zapłacić wam za waszą pracę i od twojej decyzji, czyli zgody na zaproponowane wynagrodzenie. Ważne, abyś pamiętał, że twoje wynagrodzenie nie może być niższe niż najniższa krajowa, która zmienia się co roku. W 2022 roku wynosi ono 3010 złotych brutto.

7. Urlop, marzenie pracownika

Już na „dzień dobry” niezależnie od stażu pracy i wieku dostajemy 20 dni płatnego urlopu wypoczynkowego. Rzecz jasna w przypadku umowy o pracę, bo przy dziele czy zleceniu urlop płatny ci nie przysługuje. To plus pracy na etacie, bo z czasem ilość urlopu jest większa i wynosi 26 dni w roku. Nie zapominaj, że cztery dni możesz wykorzystać na tzw. urlop na żądanie, który bierzesz dokładnie wtedy, kiedy ci to pasuje, bez konieczności ustalania terminu z pracodawcą.